‘We moeten de overbelasting bij mantelzorgers wel blijven zien, maar deze vorm van zorg ook positief benaderen’, vindt Wilco Kruijswijk van MOVISIE. De MantelScan moet daarom een bijdrage leveren aan het verkleinen van de draaglast en het vergroten van de draagkracht bij mantelzorgers.
‘Een zorgnetwerk is vaak heel complex’, stelt Kruijswijk. ‘Om te kijken waar de draaglast kleiner kan en waar de draagkracht verbeterd kan worden, is het goed om dit netwerk overzichtelijk te maken. Zo wordt duidelijk hoe sterk dit netwerk eigenlijk is en waar het beter kan.’ Het Expertisecentrum Mantelzorg ontwikkelde de MantelScan, een instrument voor mantelzorgondersteuners, waarmee zij in een paar stappen de mantelzorg doorlichten.
Familie
De scan begint met het maken van een genogram. ‘De professional brengt met tenminste één mantelzorger de hele familie in kaart. Je krijgt zo een goed beeld van wie er wel of niet bij de cliënt betrokken is en waarom.’ Daarna wordt er een ecomap gemaakt met het zorgnetwerk. In cirkels worden de mantelzorgers, vrijwilligers en professionals om de cliënt heen weergegeven. ‘Heel visueel, zodat je in een oogopslag de verbanden ziet.’
Investering
‘Dit doe je dus samen met de mantelzorger in één of meerdere gesprekken’, legt Kruijswijk uit. ‘ Het kan stap voor stap, maar je kunt de MantelScan ook naar eigen behoefte inzetten. Wat ik er zo belangrijk aan vindt, is dat je als professional echt investeert in de mantelzorger. Je moet even de tijd nemen, maar door zo’n diepgaand gesprek over de familie en het netwerk krijg je meteen een band en duidelijk inzicht.’
Verhalen
Na het maken van de ecomap, gaat de scan door met de aard van de zorgvraag en de ervaren last bij de mantelzorger. ‘Zo kom je erachter wat nodig is om het zorgnetwerk zo gezond mogelijk te houden. De vragen zijn in principe niet nieuw, maar in deze bepaalde samenhang kom je wel tot andere inzichten’, belooft hij.
Sociale kaart
De mantelzorger wordt zich vaak meer bewust van zijn of haar eigen rol door de gesprekken aan de hand van de MantelScan. ‘Zij zien zelf dan ook beter in waar dingen fout gaan of beter kunnen. Het is vervolgens aan de mantelzorgondersteuner om de sociale kaart goed op het netvlies te hebben en te adviseren over voorzieningen die de mantelzorger kunnen ontlasten.’
